Fil ayağı hastalığı nedir, belirtiler nelerdir? Fil ayağı hastalığı neden olur?

Fil ayağı hastalığı yani lenfödem, kol ve bacakların şişmesi ile kendini belli eden, bağışıklık sisteminin bir parçası olan lenf bezlerinde oluşan tıkanmalara bağlı olarak ortaya çıkar. Hücreler arası boşlukları dolduran sıvının miktar olarak dengede kalabilmesi için sürekli olarak süzülmesi ve kan dolaşımına karışması gerekir.

Lenf sıvısı olarak adlandırılan bu sıvı lenf sistemi tarafından kontrol edilir. Lenf bezleri, kanalları veya düğümlerinde oluşan hasarlara ve doğumsal anomalilere bağlı olarak hücreler arası sıvı miktarının dengesinde bozulmalar oluşabilir.

Göz Atın

Mahkemeden HPV aşısı kararı

Güneş kremi fiyatları katlandı: Sahte ürünlere dikkat!

Saman nezlesi vakalarında artış var

Lenf bezlerinde oluşan tıkanıklıklar lenf sıvısının boşaltılmasını olumsuz etkileyerek kol ve bacaklarda sıvı birikimine, dolayısıyla da şişliklere neden olur. Bu durum fil ayağı hastalığı olarak adlandırılır.

Lenfatik sistemin düzgün çalışmaması sonucunda oluşan lenfödem kronik uzun süreli bir durumdur. Belirtilerin ortaya çıkışından sonra kısa bir süre içerisinde teşhis edilerek tedaviye başlanmaması durumunda hastalık kötüleşebilir.

Fil ayağı hastalığının en belirgin semptomu olan şişlik, vücudun birçok bölgesinde ortaya çıkabilse de genellikle kol ve bacakları etkiler. Bu nedenle her zaman kullanılan giysiler, ayakkabılar, yüzük ve kol saatlerinin dar gelmesi lenfödem hastalarında en yaygın görülen sorundur.

Ortaya çıkan şişlikler hastalığın başlangıç aşamalarında geçici olabilir, gün içerisinde etkisi artıp azalabilir. Fakat tedavinin geciktirilmesi durumunda belirtiler de ağırlaşarak oluşan şişlikler daha kalıcı ve rahatsız edici hale gelebilir.

En temel lenfödem belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

Parmaklar ve parmak araları da dahil olmak üzere kol ve bacakların bir kısmının veya tamamının şişmesi

Ağrı ve rahatsızlık hissi

Vücutta ağırlık ve sıkılık hissi

Hareket kabiliyetinin kısıtlanması

Derinin sertleşerek kalınlaşması (fibrozis)

Tekrar eden enfeksiyonlar

Ciltte kıvrımların oluşumu

Siğil benzeri oluşumlar

Deriden sıvı sızması

Lenfödeme bağlı olarak oluşan şişlikler, kişiyi çok fazla etkilemeyen değişikliklerden uzuvların hareket kabiliyetinin tamamını kısıtlayabilecek ciddi boyutlara kadar ulaşabilir. Belirtilerin şiddeti hastadan hastaya değişkenlik gösterir.

Fil ayağı hastalığı temelde lenf sıvısının kan dolaşımına girmek yerine çeşitli nedenlerle deri altına yayılması sonucunda oluşur. En yaygın oluşum nedeni lenf bezlerinin kanser tedavisinin bir parçası olarak çıkarılmış olmasıdır.

Kanser hastalarında kötü huylu hücrelerin oluşturduğu tümörlerin lenfatik damarları tıkaması sonucunda lenf sıvısının akışının engellenmesi ile de lenfödem tablosu ortaya çıkabilir.

Bunun dışında fil hastalığının oluşumunda rol oynayan faktörler şunlardır:

Kanser sonrasında görülen ışın (radyasyon) tedavileri

Bazı ameliyatlar sonucunda lenf yollarının hasara uğraması

Mantar hastalıkları

Travmalar

Enfeksiyonlar

Sivrisinekler aracılığıyla bulaşan parazitler

Lenf sisteminin yapısına ilişkin kalıtsal hastalık ve anomaliler