Korku ve travmatik anıların silinmesi mümkün mü?

Merve Aksan tarafından yayınlandı

12 Şubat 2023, 10:42 yayınlandı

Herkes yaşadığı travmatik olayları unutmak ve hayatında yeni bir sayfa açmak ister. Ancak hafızalarımıza kazınan korku ve travmaları unutmak ve etkilerinden kurtulmak hiç de kolay değil. Bilim insanlarının son yaptığı çalışma ise korku ve travmatik anılardan kurtulmanın mümkün olabileceğini ortaya koydu.

Neuroscience News’in haberine göre, California Üniversitesinden bir grup araştırmacının fareler üzerinde yürüttüğü çalışma, uzak geçmişte yaşanan korku anlarının “ön beyin” olarak adlandırılan prefrontal korteksteki bellek nöronları arasında “kalıcı” şekilde depolandığını gösterdi.

Çalışmaya öncülük eden ve moleküler biyoloji alanında çalışmalar yürüten Prof. Jun-Hyeong Cho, travmatik olaylardan sonra prefrontal bellekteki nöronların aşamalı şekilde güçlendiğini ve beyin zarı olarak bilinen serebral kortekste kalıcı formlar oluşturması için kritik rol oynağını söyledi.

Jun-Hyeong Cho, prefrontal kortekste, travma anında aktif olan ve travmatik olay hatırlandığında yeniden aktif hale geçen bir nöron grubu tespit ettiklerini açıkladı.

Fareler üzerinde yapılan çalışmalarda, bu nöron grubunun aktiviteleri durdurulduğunda korku anlarının hatırlanmasının engellendiği aktarıldı.

Çalışma “Nature Neuroscience” dergisinde yayımlandı.

ANILAR HEM HATIRLANABİLİR HEM DE UNUTULABİLİR

Geçmişte yapılan araştırmalarda ise uyku esnasında dinletilen seslerin, bazı anıların gün yüzüne çıkmasını tetikleyebileceği ortaya konmuştu. Ancak son yapılan çalışmalar, aynı tekniğin anıları unutmakta da kullanılabileceğini gösterdi.

York Üniversitesi’nde Psikoloji bölümünde çalışan Dr. Bardur Joensen, uyku esnasında dinletilen seslerin, bazı anıların ortaya çıkmasını sağlayabilieceği gibi onları unutturabileceğinin de gözlemlendiğini belirtti.

Joensen, bu keşif sayesinde anıları hem hatırlamanın hem de unutmanın mümkün olduğunu vurguladı.

‘KELİME DİNLETME’ DENEYİ

29 kişinin katıldığı bir çalışmada bireylerden günlük objeleri, mekan isimlerini veya ünlü isimlerini ikili gruplar halinde tekrarlaması istendi. Bu iki sözü uyku esnasında dinleyen kişilerin uyandıklarında bu sözlere dair anılarının güçlendiğine dair kanıtlara ulaşıldı.

İkinci bir çalışmada ise yalnızca bir kelime, kişilere uyku esnasında dinletildi. Bu sefer, dinletilen kelime hafızada daha fazla yer ederken dinletilmeyen kelimenin hafızadaki varlığının azaldığı belirtildi.

FİLMLERE DE KONU OLMUŞTU

Jim Carrey ve Kate Winslet’ın yer aldığı 2006 yapımı ‘Sil Baştan’ (Eternal Sunshine of the Spotless Mind’ filminde de benzer bir konu işlenmişti.

Eternal Sunshine of the Spotless Mind filminden bir sahne.

Filmde, iki yıl boyunca beraber olduğu sevgilisi Clementine’den (Kate Winslet) oldukça şaşırtıcı bir haber alan Joel Barish (Jim Carrey), bir teknolojik deneye katılan sevgilisine ilişkilerini tamamen hafızasından silinmeden hatırlatmaya çalışıyordu.