Bilim insanlarından yeni keşif: Kıtalar 3,5 milyar yıl önce meteorların Dünya'yı bombalamasıyla oluştu

Bilim insanlarından yeni keşif: Kıtalar 3,5 milyar yıl önce meteorların Dünya’yı bombalamasıyla oluştu

admin tarafından yayınlandı

14 Ağustos 2022, 11:42 yayınlandı

Avustralya’da yapılan yeni bir çalışma, yeryüzünün yaklaşık 3,5 milyar yıl önce dev gök taşlarıyla bombalanmasının ardından Dünya’nın kıtalarının oluştuğunu oluştuğunu ortaya koydu. Avustralya’daki Pilbara Kratonu’nu inceleyen bilim insanları, yeni bulguların Dünya’nın oluşumu hakkındaki bilinmeyenlere ışık tutacağını umuyor.

Curtin Üniversitesi’nden araştırmacılar, kıtaların kökenlerini araştırmak için Avustralya’daki Pilbara Kratonu’nda yer alan zirkon kristallerini analiz etti.

DÜNYANIN MİLYARLARCA YILDIR DEĞİŞMEDEN KALAN PARÇASI

Bilim insanlarının bildirdiğine göre yaşının 2,9 milyar ile 3,6 milyar arasında olduğu tahmin edilen Pilbara Kratonu, Dünya’nın kabuğunun milyarlarca yıldır bozulmadan kalan bir kısmını oluştururken, diğer parçalar kopup diğer kıtaları oluşturmak üzere hareket etti. Zirkonun bileşimi ise Pilbara Kratonu’nun nasıl oluştuğu hakkında bilgi verdi.

Nature dergisinde yayımlanan çalışmanın yazarlarından Dr. Tim Johnson konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Araştırmamız, kıtaları oluşturan süreçlerin, milyonlarca yıl önce dinozorların yok olmasından sorumlu olanlara benzer dev göktaşı çarpmaları ile başladığına dair ilk somut kanıtı sağlıyor” diye konuştu.

Bununla birlikte bilim insanları, Pilbara Kratonu’ndaki magmatik kayaçlardan alınan zirkon içinde üç tip oksijen izotopunun olduğunu belirtti. Araştırmacılar, bu durumun ise kratonun zaman içinde üç aşamada oluştuğu anlamına geldiğini söyledi.

Yaklaşık 3,6 milyar yıl önce meydana gelen ilk aşamada, gezegenin kabuğunun bir kısmını patlatan ve manto (yer kabağu ile çekirdek arasında bulunan katman) tabakası üzerindeki baskıyı azaltan dev bir etki oluştu. Bu manto daha sonra erimeye ve ‘okyanus platosu’ olarak bilinen yapıyı oluşturmak için kabuğun içinden yukarı doğru sızmaya başladı.

İkinci aşamada, platonun tabanındaki yüksek sıcaklıklar, kararlı ve düşük yoğunluğa sahip granitlerin oluşumuna neden oldu.

Son aşamada ise, granitler magma ile birlikte yukarı doğru hareket ederek kratonun güçlü kalmasına yardımcı oldu.

Dr. Johnson, “Zirkon kristallerindeki oksijen izotoplarının bileşimini incelemek, yüzeye yakın kayaların erimesiyle başlayan ve dev göktaşı etkilerinin jeolojik etkisiyle tutarlı olarak daha derinlere doğru ilerleyen “yukarıdan aşağıya” bir süreci ortaya çıkardı” diyerek sürece açıklık getirdi.

“GEÇ AĞOR BOMBARDIMAN” DÖNEMİ HAKKINDA

Öte yandan araştırmacılar Pilbara Kratonu’ndaki en eski kayaları “Geç Ağır Bombardıman” ile aynı zamana denk gelen 3,9 ila 3,5 milyar yıl arasında tarihlendirildi.

Geç Dönem Ağır Bombardıman, Dünya, Merkür, Venüs ve Mars’ta çeşitli kraterlerin meydana geldiğine inanılan ve yaklaşık olarak günümüzden 3,8 ile 4,1 milyar yıl öncesi yaşanan döneme deniliyor.

Çalışmanın yazarları, bu dönemde en büyüğü 40 km genişliğe sahip çok sayıda asteroitin iç Güneş Sistemi’nde yeni oluşan gezegenlerle çarpıştığını aktardı.

Sonuç olarak araştırmacılar, bulgularının Dünya’daki kıtaların dev göktaşı çarpmalarıyla oluştuğuna dair onlarca yıllık teorinin en güçlü kanıtı olduğunu öne sürerek, kratonların eski volkanik aktivitenin bir sonucu olarak oluştuğuna dair rakip bir teori çürüttüklerini bildirdi.